Begin dit jaar startte onze vrijwilligster Ella een nieuwe blog onder de naam “La Sorteuse – Get a taste of Brussels.” De teksten online zijn enkel in het Engels beschikbaar (https://lasorteuse.wordpress.com), maar speciaal voor jou, Kortweglezer, kiest ze er elke editie eentje uit om naar het Nederlands te vertalen. Veel leesplezier en wie weet ontdek je een nieuw Brussels pareltje…
Onlangs ging ik op een bakkerijtour door Sint-Gillis met Tartine et Boterham (tartine-et-boterham.be). De route langs drie onbekende bakkerijen bracht ons naar een absolute favoriet: Forcado Pasteleria. De plek waar je de beste pastéis de nata in België kunt vinden, en misschien wel overal buiten Portugal.
4 redenen om van Forcado te houden:
- Een traditioneel recept opnieuw uitgevonden
- De knapperige buitenkant en de fluweelzachte binnenkant
- De gezellige tearoom in Sint-Gillis, strategisch gelegen op je art-nouveau wandeling
- Het kleine toonbankwinkeltje met Portugese producten
Ik maakte voor het eerst kennis met Forcado jaren geleden, toen een van mijn studenten de klas trakteerde op pastéis voor haar verjaardag. En ik bleef terugkomen.
Elke dag zijn er 18 verschillende smaken te vinden op de toonbank. Mijn persoonlijke favoriet: gember. De chef experimenteert met smaken, gebaseerd op het seizoen. Een poging om een aardbei-munt pastel te maken, mislukte. Vanaf dat moment werden alleen smaken die met Portugal te maken hadden, geaccepteerd. Toen men in Gent probeerde om de kenmerkende speculoos pastel na te maken, beschouwde Forcado’s oprichter dat alleen maar als een compliment.
From Lisbon with love
In 1982 opende Joaquim Braz de Oliveira restaurant Le Forcado met Portugese specialiteiten aan de Charleroise Steenweg. 11 jaar eerder, toen hij 19 was, ontvluchtte hij de dictatuur in Portugal en nam hij de beste recepten van zijn vaderland mee, inclusief de eeuwenoude gebakjes. Net als veel Portugese recepten vonden pastéis hun oorsprong in kloosters. De gerechten van de chef kunnen worden nagekookt volgens de recepten in zijn zelfgepubliceerde kookboek ‘A Cozinha do Joaquim’ (Joaquim’s Keuken).
Langzaam maar zeker schoof Joaquim de straat op. Eerst, om zich in 2004 volledig te wijden aan bakken bij Le Petit Forcado, vervolgens om een decennium later onze geliefde tearoom te openen. Hij was de allereerste die de Belgen kennis liet maken met het heerlijke gebakje.
De grenzen van Sint-Gillis konden Forcado niet voor altijd indammen. Tegenwoordig zijn ze te vinden in Vorst – waar de eigenlijke bakkerij zich bevindt – in Ukkel – waar in 2019 een tweede winkel zijn deuren opende – en sinds kort ook in Dansaert!
Op die manier kwamen ze dichter bij hun vrienden van Brussels Beer Project. De Portugese brouwer David Santos moet zoveel van hun pastéis houden dat hij ze, als zijn goedkeuring, omtoverde tot een stout: de Badagaio. Niet minder dan 200 pastéis per 1000 liter bier werden gebruikt bij de productie!
Tegenwoordig runt Joaquim Jr. de winkel in Sint-Gillis. Loïc Henon, zijn vriend van school en huidige zakenpartner, is van plan om het over te nemen. Joaquim Sr. is 72 geworden, maar hij is niet van plan om terug te treden zolang zijn gezondheid het toelaat. Hij is erg trots op wat hij in Brussel heeft bereikt.
“Portugezen die in Brussel wonen, nemen mijn pastéis mee naar huis om te laten zien hoe het moet.“
Joaquim Braz de Oliveira
Geen valse bescheidenheid hier.
Wanneer hem echter wordt gevraagd of hij ooit een Forcado-filiaal in Portugal zou overwegen, aarzelt Joaquim. “Laten we niet koninklijker zijn dan de koning” (Il ne faut pas être plus royaliste que le roi). Hij is nogal terughoudend om hen op hun eigen terrein te verslaan. Een tearoom in Parijs daarentegen – “de derde stad van Portugal na Lissabon en Porto” – dat zou hij wel zien zitten.
Pastéis de nata zijn de laatste tijd een echte hype in Frankrijk. “Maar ze moeten iets fout doen, want elke winkel sluit na een jaar.”
Real or cake?
De oorspronkelijke tearoom in Sint-Gillis heeft een grote ruimte om te zitten en te doen zoals de Portugezen: koffie drinken met je gebak. Het herbergt ook een kleine toonbankwinkel met Portugese producten zoals wijn, olie en zelfs keramische pastéis om je liefde voor de custardtaartjes thuis te tonen. Vergeet niet even binnen te wippen na een bezoek aan het Hortamuseum ernaast, of neem wat lekkers mee voor een picknick in het Park van Vorst.
In het onwaarschijnlijke geval dat je nog wat overschot hebt, maak dan niet de fout om de pastéis in de koelkast te bewaren. Bewaar ze liever op het aanrecht. Of wanneer je ze meteen invriest als ze uit de oven komen, dan smaken ze na het opwarmen weer net zo vers als anders.
“Een van mijn vaste klanten is een oma uit Leuven, ze koopt 40 pastéis tegelijk en stopt ze in de vriezer. Eén keer was de winkel gesloten en moest ze haar pastéis ergens anders kopen. Haar kleinkinderen zagen onmiddellijk door de oplichting heen en weigerden het plan B-gebak te eten.“
Joaquim Braz de Oliveira
Probeer dit niet thuis
Ik moet je teleurstellen: zelfs het Brussel-geïnspireerde recept blijft topgeheim. Het geheim zit meer in het proces dan in de ingrediënten. Je zal het thuis toch niet kunnen namaken, omdat de gebakjes een thermische schok nodig hebben in een oven van 420°C. Ik denk dat er niets anders op zit dan je weg naar de tearoom te vinden voor een hemelse ervaring.
Forcado Pasteleria
Charleroise Steenweg 196
Sint-Gillis 1060
