Het internettijdperk waarin we vandaag leven, maakt dat het nut van een openbare bibliotheek al eens in twijfel wordt getrokken. En toch ben ik ervan overtuigd dat de technologische ontwikkelingen van de voorbije jaren niet het einde van de bibliotheek betekenen, maar juist een nieuw begin inluiden. De geschiedenis leert immers dat bibliotheken, die kunnen teren op een eeuwenlange traditie en tot de oudste instellingen van België behoren, de grote maatschappelijke omwentelingen telkens moeiteloos hebben doorstaan.
Ze heeft zich daarvoor wel elke keer opnieuw moeten heruitvinden en dat zal in de toekomst niet anders zijn. Een openbare bibliotheek anno 2018 is laagdrempelig en aangepast aan de noden en behoeften van de hedendaagse samenleving.
De openbare bibliotheek is vandaag de dag natuurlijk in de eerste plaats een cultuurtempel, waarin niet alleen Nederlandstaligen en lustige lezers, maar ook anderstaligen en laaggeletterden op hun eigen ritme kunnen kennismaken met de rijkdom van het literaire erfgoed en de Nederlandse taal. Dat is de ziel van de bibliotheek; haar core business. Lezers tegemoetkomen in wat ze verlangen, maar hen ook weten te verrassen en hen op tijd en stond eens durven uitdagen.
Maar de bibliotheek is veel meer dan dat. Ze is ook een openbare en toegankelijke instelling waarin bezoekers betrouwbare kennis kunnen vergaren in een bevattelijke taal. Want door de alomtegenwoordigheid van het wereldwijde web en de overvloed aan informatie is dat echter niet altijd en overal een evidentie. Daarom is voor de bibliotheek van de toekomst ook de belangrijke rol van ‘gids’ weggelegd.
De openbare bibliotheek is als ontmoetingsplek uiteraard ook een sociaal gebeuren. Mensen lezen er rustig een tijdschrift of hun krant en komen in contact met andere bezoekers met wie ze al eens een praatje kunnen slaan. Er ontstaan leesclubs en er vinden culturele manifestaties plaats. De bib draagt op die manier dus bij tot gemeenschapsvorming en voorkomt isolement.
Daarnaast vervult de openbare bibliotheek ook een educatieve rol. Ze is een leeromgeving waar burgers met allerlei vragen terechtkunnen, waar zij zichzelf creatief kunnen ontplooien en waar de mogelijkheid tot zelfstudie wordt geboden.
Het mag dus duidelijk zijn dat het maatschappelijk belang van de openbare bibliotheek zich niet louter beperkt tot het uitlenen van boeken. In de bib is er voor elk wat wils. De bib is er voor iedereen. Allen daarheen!
René Coppens
Voorzitter Willemsfonds Ganshoren
