De lange Brusselse geschiedenis werd getekend door een aantal zeer opmerkelijke Brusselessen. Vrouwen die hier geboren werden, die hier lange tijd verbleven of die hun stempel op onze hoofdstad drukten. Sommigen zijn vandaag nog bekend, anderen zijn vergeten. In deze column gaat Kurt Deswert op zoek naar hun verhalen.
Claire Gutt (1886 – 1948; geboren Frick) was de dochter van de burgemeester van Sint-Joost1. En ze was erg sportief. Ze schaatste, reed paard en fietste. Maar ze blonk vooral uit als zwemster. Vrouwen die sporten; dat was niet vanzelfsprekend begin 20ste eeuw. Sport was nog grotendeels een mannenzaak. Maar Claire liet het allemaal niet aan haar hart komen. Ze werd 5 keer Belgisch zwemkampioene; op de 100 meter vrije slag. In 1910 zwom ze zelfs een wereldrecord op die afstand. In het zwembad van … Schaarbeek.
Zwemmen deed ze niet alleen in het zwembad, maar ook in open water. In het kanaal van Brussel bijvoorbeeld; tijdens een race over 3,5 kilometer. Van aan Marly tot aan de brug van Laken. Of in Parijs, als enige vrouwelijke deelneemster tijdens de befaamde Coupe de Noël, een jaarlijkse zwemrace op kerstdag… Van de ene naar de andere oever van de Seine… (Trainen deed ze in de Marne.) Met duizenden toeschouwers langs de kades… Tegen de golven, de wind en de kou in. In water dat 2 meter hoger stond dan normaal voor de tijd van het jaar… En tegen de mannen… Die ze dan nog eens in elke race achter zich liet…
In 1912 ging Claire naar de Olympische Spelen in Stockholm. Winnen deed ze er niet. Maar ze werd zo wel de eerste Belgische vrouw die deelnam aan de competitie. En ze werd een voorbeeld. Ze verzamelde meer dan 100 trofeeën in haar carrière en stimuleerde telkens weer andere vrouwen en meisjes om ook te sporten.
Claire trouwde in 1906 met politicus Camille Gutt, partner in het advocatenkantoor van haar vader. Samen kregen ze drie zonen. Camille zou in en na de tweede wereldoorlog een belangrijke rol spelen in de internationale financiële wereld. Als Belgisch minister in ballingschap in Londen en nadien nog, als (eerste) directeur-generaal van het Internationaal Monetair Fonds. Twee van hun zonen zouden de oorlog niet overleven… Zelf bleef Claire tijdens die oorlog in België. Ze ontfermde er zich over de liefdadigheidsorganisatie Winterhulp en hielp clandestien het verzet. In 1948 overleed ze, op haar 61ste.
Misschien moet er ergens een Brussels zwembad naar de opmerkelijke Claire vernoemd worden…
Kurt Deswert
¹ De liberaal Henri Frick (1850-1930) was tussen 1900 en 1927 burgemeester van Sint-Joost. Hij verzette zich hevig tegen de ‘annexatie’ van de buitengemeentes bij Brussel. Vandaag leeft zijn naam nog verder in de school die zijn naam draagt en in het kleine, triangulaire pleintje/parkje dat langs de kleine ring ligt, net voor het Actirisgebouw en op enkele tientallen meters van het gemeentehuis van Sint-Joost. Daar staat ook, tussen de esdoornen, kastanjebomen en lindes een buste van hem.
